Sytuacje kryzysowe pojawiają się w życiu każdego człowiek, z mniejszym lub większym natężeniu. Jednak każdy z nas spotyka na swej drodze trudne stresujące sytuacje. Mogą również pojawić się w życiu każdego rodzica! Niezależnie od tego, czy są to nieoczekiwane zmiany w codziennym życiu, nagłe problemy zdrowotne dziecka, czy bardziej emocjonalne momenty, jak rozwód rodziców.
Spis treści
W takich chwilach bardzo ważne jest, by wiedzieć, jak dostosować własne zachowanie i reakcje by ułatwić dziecku uporanie się z sytuacją kryzysową. Jak właściwie zareagować i pomóc dziecku poradzić sobie z trudnymi doświadczeniami. Małe dzieci są szczególnie wrażliwe na otoczenie i emocje opiekunów, a ich zdolność do radzenia sobie z kryzysem w dużej mierze zależy od wsparcia, jakie otrzymają od najbliższych. W tym artykule omówimy, jak radzić sobie z małym dzieckiem w sytuacjach kryzysowych, oraz co zrobić po ustaniu stresującego doświadczenia, aby pomóc dziecku w powrocie do równowagi.
Spokój – Twoje emocje mają znaczenie
Niezależnie od sytuacji, w której znajduje się rodzic i cała rodzina, to on powinien być ostoją spokoju. Zachowanie spokoju i opanowanie emocji to najważniejsze elementy w procesie radzenia sobie przez dziecko z trudną dla niego sytuacją. Dzieci są niezwykle wrażliwe na emocje dorosłych – jeśli zobaczą, że ich bliscy są zdenerwowani lub wpadli w panikę, same mogą zareagować w sposób niekontrolowany. Twoja postawa emocjonalna działa jak barometr dla dziecka – jeśli zachowasz opanowanie, dziecko poczuje, że sytuacja jest pod kontrolą.
Wskazówki dla rodziców:
- Zanim podejmiesz działania, weź kilka głębokich oddechów, aby uspokoić swoje ciało i umysł.
- Mów do dziecka spokojnym, łagodnym tonem – ton głosu ma ogromne znaczenie w sytuacjach stresowych.
- Unikaj gwałtownych ruchów i gestów, które mogłyby dodatkowo zaniepokoić dziecko.
Słowa – wyjaśniaj, tłumacz, odpowiadaj na pytania
Każdy człowiek rozumie trudne chwile w swoim, życiu na swój sposób. Małe dzieci tym bardziej, mogą nie rozumieć skomplikowanych sytuacji i ich skutków. Dlatego tak ważne jest, aby rozmawiać na temat tego co się wydarzyło. Tłumaczyć skutki stanu rzeczy, odpowiadać na dziecięce pytania. Wszystko to w sposób dostosowany do ich poziomu rozwoju. Używaj prostych, jasnych słów, aby opisać, co się dzieje. Zamiast tłumaczyć zawiłe kwestie, skup się na tym, co dziecko musi wiedzieć w danym momencie, i co może mu pomóc poczuć się bezpiecznie.
I to o cym warto tu wspomnieć, zawsze mów prawdę. Nie ubarwiaj, nie wchodź w szczegóły, jednak zawsze przekazuj prawdziwe informacje. To buduje zaufanie oraz umożliwia dziecku zrozumienie całej sytuacji.
Przykłady prostych komunikatów:
- „Mama i tata są tutaj, wszystko będzie dobrze.”
- „Musimy teraz pójść do lekarza, ale nie martw się, będę z tobą przez cały czas.”
- „Wiem, że jesteś smutny, ale wkrótce wszystko się ułoży.”
Jeśli dziecko zadaje pytania, odpowiadaj spokojnie i cierpliwie, ale nie musisz wchodzić w szczegóły, które mogą być dla niego zbyt trudne do zrozumienia.
Bliskość – zapewnij poczucie bezpieczeństwa
Dotyk i bliskość fizyczna mają ogromne znaczenie dla małych dzieci, zwłaszcza w trudnych momentach. Przytulanie, trzymanie za rękę, głaskanie po głowie – to proste gesty, które dają dziecku poczucie bezpieczeństwa i komfortu. W sytuacjach kryzysowych dzieci często szukają fizycznej bliskości, aby znaleźć wsparcie i pocieszenie. Jeśli z jakiś powodów nie możesz zapewnić tyle bliskości ile potrzebuje dziecko, zadbaj by miało ono przy sobie ulubioną przytulankę, która pomoże zredukować stres.
Dlaczego dotyk jest ważny?
Badania pokazują, że przytulanie i inne formy dotyku obniżają poziom stresu u dzieci, redukując ilość kortyzolu (hormonu stresu) w organizmie. Fizyczna bliskość z rodzicem sprawia, że dziecko czuje się chronione i kochane.
Królik Minky FROGS BLOOM – La Millou
Króliczek Granatowy 18 cm – jellycat
Poprzednia najniższa cena: 84.00 zł.
Rutyna – uporządkuj chaos
Dla małych dzieci rutyna jest kluczem do poczucia stabilności. Kiedy życie nagle się zmienia – na przykład z powodu choroby, przeprowadzki czy problemów rodzinnych – staraj się przywrócić rytuały, które dziecko dobrze zna i lubi. Nawet jeśli sytuacja jest trudna, np. pobyt w szpitalu, spróbuj utrzymać regularność pewnych czynności, jak czytanie bajki przed snem, wspólne jedzenie posiłków czy codzienne przytulanie.
Wskazówki:
- Jeśli nie możesz utrzymać normalnej rutyny, stwórz nową, dostosowaną do sytuacji.
- Dziecko poczuje się pewniej, jeśli wie, co wydarzy się w ciągu dnia. Informuj je, co będziecie robić, np.: „Najpierw zjemy obiad, a potem pójdziemy na spacer.”
Plan działania w sytuacjach kryzysowych
Każda sytuacja kryzysowa wymaga indywidualnego podejścia, w zależności od jej charakteru. Poniżej przedstawiamy kilka praktycznych scenariuszy i sposobów na radzenie sobie z nimi:
- Nagła choroba dziecka: W przypadku choroby najważniejsze jest szybkie działanie – skontaktuj się z lekarzem i postaraj się zachować spokój. Uspokój dziecko, mówiąc, że lekarz pomoże mu poczuć się lepiej. Przedstaw dziecku lekarza jako bohatera, który przybędzie by mu pomóc.
- Stresujące sytuacje rodzinne: W przypadku konfliktu czy rozwodu, unikaj wprowadzania dziecka w centrum problemu. Stwórz przestrzeń, gdzie dziecko czuje się bezpiecznie i chronione. Wytłumacz, że nie ono jest problemem oraz że wszyscy je bardzo kochają.
- Nagłe zmiany w codziennym życiu: Jeśli doszło do przeprowadzki, zmiany przedszkola czy innej istotnej zmiany, spróbuj pokazać pozytywne aspekty tej zmiany, które dziecko może polubić, np. nowe zabawki, dekoracje w pokoju. Jeżeli zaś dziecko źle reaguje na taką ilość zmian, przenieś znane mu zwyczaje czy rzeczy by poczuło się bezpiecznie. Zawsze sprawdzają się w takich sytuacjach stare przytulanki, misie czy nawet poduszki i miękkie kocyki.
Koniec kryzysu – koniec problemu?
Po zakończeniu sytuacji kryzysowej ważne jest, aby pomóc dziecku wrócić do równowagi emocjonalnej. Małe dzieci mogą mieć trudności z przetworzeniem tego, co się wydarzyło, dlatego wsparcie rodzica odgrywa tu tak wielką rolę.
Praktyczne kroki:
- Rozmowa o emocjach: Kiedy dziecko będzie gotowe, spróbuj porozmawiać o tym, co czuło. Używaj prostych pytań, np.: „Czy coś cię martwiło?”. Spróbujcie wspólnie zmierzyć się z tym co się stało.
- Zabawy terapeutyczne: Zabawa może być formą terapii. Proste zabawy plastyczne, malowanie czy układanie klocków pomagają dziecku wyrazić emocje i odreagować stres.
- Monitorowanie zachowania: Obserwuj, czy po zakończeniu kryzysu nie pojawiają się długotrwałe objawy stresu, takie jak problemy ze snem, nadmierna płaczliwość czy agresja. Jeśli zauważysz coś niepokojącego, rozważ konsultację z psychologiem dziecięcym.
Jak sobie poradzić z małym dzieckiem w sytuacji kryzysowej?
Sytuacje kryzysowe są trudne dla każdego, jednak przytrafiają się nam w toku życia, na różnym jego etapie. Na trudne, stresujące momenty narażone są szczególnie małe dzieci. Przeżywają one wszystko co się wokół nich dzieje bardzo intensywni, głównie dlatego, że posiadają ograniczoną zdolność do zrozumienia i przetwarzania emocji. Dlatego tak ważne jest zachowanie spokoju, dostosowanie komunikacji do wieku dziecka oraz tworzenie fizycznej i emocjonalnej przestrzeni bezpieczeństwa. Rutyna, wsparcie i bliskość pomagają dziecku przetrwać trudne chwile, a po ustaniu kryzysu warto wspierać dziecko w powrocie do codziennych rytuałów i emocjonalnej równowagi.
Króliczek Szmatka Przytulanka Dżinsowa 34 cm – jellycat
Poprzednia najniższa cena: 109.00 zł.
Żyrafka Dream Dashes – Trixie
Poprzednia najniższa cena: 40.00 zł.
Poduszka Kura Babci Dany Velvet PAPAYA – La Millou
Poprzednia najniższa cena: 129.00 zł.
Przytulanka DouDou Toffi- La Millou
Poprzednia najniższa cena: 88.80 zł.